به گزارش پارسینه، در این نوشتار که به قلم توماس اردبرینک، خبرنگار دائمی ان.آر.سی در ایران است می خوانیم:
هنوز پس از شش سال سکونت در این کلان شهر، نمی دانم تهرانی ها از کجا پول در می آورند. بسیاری افراد در نگاه اول به نظر می آید که هیچ درآمدی ندارند یا درآمدشان ۳۰۰ یورو بیشتر نیست.
۳۰۰ یورو نسبت به پولی که برای زندگی در تهران لازم است، انعامی بیش نیست. با علم بر این که تورم در ایران بالاتر از ۲۵ درصد است، نظام همگانی پرداخت هزینه خرید خانه با اقساط وجود ندارد و کمک هزینه هایی که دولت به بیکاران می دهد، در حداقل قرار دارد، این پدیده که ساکنان تهران باز هم دستشان به دهانشان می رسد، یک راز عجیب است.
البته چنین نتیجه باید گرفت که وضع زندگی تهرانی ها دشوار است. با همه دشواری ها مردم باز هم پول برای خرج کردن دارند. این احتمالاً به خلاقیت بی انتهای آنان در به دست آوردن سود برمی گردد. کسی که در ایران می خواهد سود کند، باید ۲۴ ساعت در فکر پول باشد.
تهرانی ها هم به صحبت زیاد در مورد پول علاقه وافری دارند؛ چه در جشن ها، چه در تشیع جنازه، در فروشگاه ها، در سونا یا در تاکسی؛ فرقی ندارد.این عادت بدی به حساب نمی آید؛ بلکه جزئی است از بازی زندگی. تبادل افکار در مورد روش های جدید درآمد همیشه ممکن است امکانات جدیدی را پیش پای فرد قرار بدهد. فکر کردن به پول در ایران یک نیاز تلخ است، چرا که حکومت ایران، هر چه هم اسلامی و مهرورز باشد (یا وانمود کند که هست) باز این تک تک خود افراد هستند که باید آب خود را از گلیم بالا بکشند.
در کشوری مانند ایران با تعداد فراوانی قوانین دولتی،فرد می تواند با پول یک تکه از آزادی را در بازار سیاه برای خود بخرد. بازار سیاهی که همه ی چیزهای ممنوع در آن یافت می شود. با پول می توانی فرزندت را برای تحصیل به خارج بفرستی؛ خانه بزرگ تری بخری تا دیوارهای باز هم بلندترش دنیای بیرون را پس بزند؛ و هر وقت به هنگام کار اشتباهی گیر افتادی، بتوانی به پلیس رشوه بدهی. نمایندگان طبقه متوسط ایران، به ویژه شهرنشینان کلان شهر تهران، از همان نوجوانی کار بر روی ساختن یک وضعیت مطمئن مالی را آغاز می کنند.
سنت های ایرانی طی سده های متمادی یک طرح نبوغ آمیز مالی برای زندگی و آینده افراد ترتیب داده است.
روش آن ها مانند هلند، ایجاد یک حساب بانکی پس انداز برای کودک نیست؛ بلکه سیستمی است که طبق آن باید فرزندان و نوه های شخص هم دارای مسکن شوند. پرداخت بهای خانه با اقساط به سبکی که در اروپا وجود دارد، یعنی با بهره های نسبتاً پایین و قسط هایی که چندین دهه طول می کشد، در ایران وجود ندارد اما داماد و عروس جوان روی این حساب می کنند که خانواده داماد خانه را برایشان خواهد خرید و خانواده عروس وسایل خانه را.
برای رسیدن به چنین لحظه ای یک عمر سرمایه گذاری هوشمندانه پشت سر گذاشته شده است. به تازگی یک بانوی جوان از دوستان من با پزشکی ازدواج کرد. با این که والدین او بایستی هزینه های خرید خانه را متقبل می شدند؛ ولی پدر عروس هم چندین قطعه زمین مختلف را که طی سال ها خریداری کرده بود، فروخت تا بتواند هزینه وسایل منزل دخترش را بپردازد (تلویزیون های بزرگ و مبل های مجلل). بر طبق سنت، او از همان زمان تولد دخترش چند قطعه زمین خریده بود. قیمت این زمین ها به شدت بالا رفته بود.
یکی از زبانزدهای ایرانیان این است که بهای خانه و زمین در ایران هیچ وقت پایین نمی رود. هر خانواده ای که بتواند در مسکن سرمایه گذاری کند، حتماً این کار را برای روز مبادا هم که شده، انجام می دهد. اما برای رسیدن به اطمینان مالی در ایران به چیزی بیش از خانه و زمین نیاز داری.
بیشتر از ۸۰ درصد اقتصاد ایران در دست دولت است و ۲۰ درصد بقیه اکثراً در دست بازاریان و فعالان اقتصادی طبقه متوسط. یکی از راه های موفقیت در ایران این است که از طرقی به دفاتر نمایندگی وارد شوی و حق فروش یک مارک یا محصول را در ایران نمایندگی کنی. دفترهای نمایندگی در تمام اشکال و انواع و با این که محبوب هستند، در تمام درجات مختلف موفقیت در ایران یافت می شوند.شخصی هست که حق انحصاری فروش آسانسورهای اوتیس را گرفته و تاجر دیگری فروشنده انحصاری مته های ماشینی مارک بوش است.
زندگی ایران، یک زندگی پر از ریسک است. ایران کشوری است که در آن دولت، یک شبه بهره ها را نصف می کند و اسراییل را تهدید به بمباران می کند؛ با همه آثار پیش بینی ناپذیر.شاید برای همین هم هست که ایرانی ها سرمایه گذاران خطرپذیری هستند. طرز نگرش مردم به سرمایه گذاری هم با کشورهای دیگر فرق دارد. وقتی می گویم که قسط خرید مسکن در هلند کمی بالای ۵.۵ درصد است، دوستان ایرانی ام با تعجب می پرسند که پس چرا من درجا ۱۰ خانه نمی خرم؟ در ایران برای خرید مسکن تنها می شود وام های کوتاه مدت گرفت؛ با بهره هایی بسیار بالاتر از ۳۰ درصد.
پس انداز در ایران، کار ابلهان است. تورم همیشگی باعث می شود که ارزش پول پایین بیاید؛ بنابراین باید با پول کار کنی. بیشتر ایرانی ها معتقدند که دم غنیمت است. برای همین هم بیشتر پول به دست آمده را با همان سرعت خرج اجناس لوکس می کنند تا وجهه بالاتری به دست بیاورند.
هر کس دشت خوبی داشته سریعاً یک ماشین گران قیمت یا کیف و لباس گران می خرد؛ چرا که همسایه ها باید ببینند که وضع ایشان خوب است. در مهمانی ها و عروسی ها هم همه با علاقه، وضع مالی دیگران را بررسی می کنند. کسانی که پول دارند، حتی اگر این پول را از طریق تماس با حکومت به دست آورده باشند، به چشم افراد موفق دیده می شوند.
یکی از پرسش های استاندارد به هنگام غیبت از همسایه جدید یا داماد و شوهر جدید دخترخاله این است که: پولداره؟ در مورد هر تازه وارد به محفل بستگان ایشان هم که هنوز نرده های زیادی را از نردبان اجتماع باید بالا برود گفته می شود: «انشاءالله زود پولدار می شه» چرا که همه در ایران لزوم رسیدن به رفاه را درک می کنند. حتی از آن هم فراتر، تلاش برای دستیابی به این رفاه، برای ایرانی یک نوع سبک زندگی شده است. جالب اینجاست که :
در ایران پولدار شدن به هر قیمتی نوعی زرنگی به حساب می آید و انسانهای سالم و بی پول بی عرضه تلقی می شوند.
در ایران استاندارد قیمت وجود ندارد یعنی ممکن است برای خرید یک کالا از دو مغازه دو قیمت متفاوت بپردازید یا اینکه کرایه ماشین را در هر بار استفاده از مسافرکشها متفاوت پرداخت کنی همیشه میشود دعوای بین مسافرکشها و مسافران را بر سر قیمت مشاهده کرد. بزرگترین درآمد دولت ایران بعد منابع زیر زمینی کسب درآمد از مردم میباشد .
در ایران دولت سیم کارت گوشی همراه ، خط تلفن ، معافیت سربازی و ... میفروشد. دولت به وسیله گمرک ورودی کالاها از مرزها را کنترل می کند و اجازه ورود کالاهای ارزان را نمیدهد تا خود دولت به میزان بالاتر آن را به مردم بفروشد. جالب اینجاست مردم ایران به شدت از این وضعیت راضی بوده و با تمام توان از این سیستم حمایت میکنند حتی اگر با کمی غرغر از آن انتقاد کنند.